Via naoorlogse Opbouw naar een hedendaags Ombouw
Koning Willem-Alexander, minister-president Dick Schoof, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Commissaris van de Koning, de burgemeester, met in hun kielzog rond 150 vertegenwoordigers van landelijke, regionale en lokale organisaties of besturen. Nooit eerder bezocht een zo grote delegatie het dorp Sint-Michielsgestel. Een bezoek dat verleden, heden en toekomst (?!) bijeen bracht. De aanleiding? De feestelijke bijeenkomst ter ere van twee jubilarissen, de 75-jarige SER (Sociaal Economische Raad) en de 80-jarige Stichting van de Arbeid.
Koninklijk bezoek aan expositie ‘Gegijzeld maar niet verslagen’
De komst van het grote aantal hoogwaardigheidsbekleders maakte het dorp Sint-Michielsgestel, juist op de dag van verkiezingen voor de Tweede Kamer, in zekere zin tot het hart van politiek Nederland. Voor de vorst, Koning Willem-Alexander, begon de feestelijke dag in Sint-Michielsgestel op historisch belangrijk terrein: bij de Beekvlietboerderij. De plaats waar onder de grote dreiging van de Duitse bezetters tussen gegijzelde landgenoten – ondanks al hun onderlinge verschillen – een hechte samenwerking groeide. ‘De Geest van Gestel’ ging het heten. Uniek en uiteindelijk de kiem tot de oprichting van de Stichting van de Arbeid, met later de SER. Het ontstaan van de Partij van de Arbeid vloeit eveneens voort uit ‘De Geest van Gestel’.
Na de indrukwekkende rondleiding bij de exposite ‘Gegijzeld maar niet verslagen’ in de Beekvlietboerderij vervolgde de koning zijn weg naar Conferentiecentrum De Ruwenberg. Met opmerkelijk genoeg geen passanten die de komst van het staatshoofd per minibus opwachtten. Binnen, in de grote zaal was de voorste rij uiteraard bestemd voor de meest prominente bezoekers, de koning centraal. Kim Putters, voorzitter van de SER en dagvoorzitter, refereerde aan de oorlogsjaren. Aan Kleinseminarie Beekvliet, naar de gegijzelden, waarbij de Heeren Zeventien de blauwdruk maakte voor het naoorlogse Nederland. Een land met uiteindelijk als grote kracht de in Gestel ‘geboren’ overlegcultuur.
‘Handelen naar wat ons verbindt’
Een zoektocht om, ondanks de grote verschillen, het vertrouwen te vinden tot eendrachtig samenwerken. Was er in tijden van herstel na de oorlog sprake van ‘opbouw’, tegenwoordig is het motto ‘ombouw’. Een term die deze middag herhaaldelijk te horen was in de verschillende toespraken. “Bereidheid tot handelen naar wat ons verbindt”, luidde een van Putters’ betekenisvolle zinnen. Met ook de vraag in deze tijden waarin ook nationaal polarisatie zo aanwezig is: “Bestaat ‘De Geest van Gestel’ nog?”
Premier Schoof gunt Nederland stabiel meerderheidskabinet
Premier Dick Schoof kreeg na Kim Putters’ inspirerende woorden de microfoon. Na de vanzelfsprekende felicitaties aan de beide jubilerende instanties sprak Schoof een wens uit. “Ik zou terugverlangen naar het terugkeren van de ‘Geest van Gestel’”, aldus de minister-president, “juist in tijden van polarisatie is samenwerken nodig.” Vrijwel meteen erop volgend, aansluitend bij het belang van de verkiezingsdag: “Ik gun Nederland een stabiel meerderheidskabinet.”
‘Polderen is niet dood’
Waar werkgevers en vakbonden soms haast vechtend over straat gaan, bepleitten de leiders van beide organisaties, Ingrid Thijssen (werkgeversorganisatie) en Dick Koerselman (interim-voorzitter FNV) het enorme belang tot samenwerken. “Polderen is niet makkelijk”, aldus Thijssen, “het is wel het antwoord op polariseren. Je moet compromissen kunnen sluiten om vooruit te komen.” ‘Opponent’ Koerselman voegt in diens rede toe: “Als je verschillen overbrugt dan word je sterker.” Veel woorden van gelijke strekking. Woorden die de volle zaal keer op keer terugvoerden naar de plaats waar zó veel in beweging kwam, Sint-Michielsgestel. In Kleinseminarie Beekvliet werd de sleutel gevonden tot een sterke samenleving. Een kwalificatie die de grote verdienste mag heten van zowel de SER als de Stichting van de Arbeid. Jubilarissen die in de huidige turbulente tijden ervan doordrongen zijn dat hun inbreng onmisbaar blijft.
Jongeren dienen zich aan
In welke mate jongeren staan te trappelen om in het spoor van SER en Stichting van de Arbeid hun verantwoordelijkheden voor de toekomst te nemen, dat viel in De Ruwenberg niet vast te stellen. Twee vertegenwoordigers uit een jongere generatie, Lotte Prins en Jorien Wuiter, kunnen zich gerust kartrekker noemen. “Jongeren zijn gesprekspartner”, zo meldden beiden van het Jongerenplatform. “Wij vertellen het verhaal vanuit alle groepen van jongeren.” Een jeugdiger generatie die haar verantwoordelijkheden wenst te nemen. Sámen, ondanks onderlinge verschillen, zoals de ‘Geest van Gestel’ dat wist te bewerkstelligen, met de gijzelaars van Beekvliet tóen als rolmodel. Een extra motivatie kreeg het duo in de lezing erna, van futurist/toekomstdenker Tessa Cramer. Kort, bondig en veelzeggend: “De toekomst klopt op de deur.”
Sint-Michielsgestel van betekenis in vaderlandse geschiedenis
Aan het slot van de SER – en Stichting van de Arbeidfeestdag rest de conclusie dat Sint-Michielsgestel een plek van betekenis inneemt in de vaderlandse geschiedenis. Afgelopen woensdag extra onderstreept door het bezoek van koning Willem-Alexander en vele tientallen politiek en bestuurlijk verantwoordelijke landgenoten.
